Twee maal per jaar geeft het college van B&W aan de gemeenteraad een overzicht van de financiële stand van zake. Dit gebeurt in de vorm van de kadernota die in het midden van elk jaar verschijnt en de begroting in de vorm van een uitgebreid overzicht van te verwachten uitgaven en opbrengsten over een periode van 4 jaren. Onze vereniging heeft de gewoonte om op deze stukken haar analyse te geven en deze aan te bieden aan de Gemeenteraad en B&W.
Verscheidene fracties hebben positief gereageerd op onze eerdere analyse van de Kadernota 2013. Op verzoek zenden wij u onderstaand een verdere toelichting naar aanleiding van de gekozen onderwerpen die deze week verder onder de loupe worden genomen.
Zaanstad, 09-07-2012
Beste raadsleden
Alhoewel enkele fractie over Inverdan gesproken hebben en de kosten daarvan valt het op dat dit niet in de lijst van te bespreken onderwerpen is opgenomen.
Met vriendelijke groeten,
Vereniging Hart voor Stad
Bert Bok voorzitter Will Evers secretaris
Financiele uitgangspunten:
Versneld schonen van de balans: wat betekent de inzet van reserves openbare ruimte en erfpacht voor de financiële postie van de gemeente (allen)
De eerste vraag is waarom deze twee feitelijke reserves opheffen en het investeringsfonds, dat ook een vorm van reserve is, in takt laten?
Dit “schonen” van de balans heeft als gevolg dat in komende jaren uitgaven rechtstreeks ten laste van de exploitatie komen. De opmerking van de PvdA in haar Algemene Beschouwing dat de financiële basis op orde blijft is daarom naast de realiteit.
Dit “schonen” betekent niet dat de bankschuld verlaagd wordt. Wel zou het kunnen zijn dat de quote van het weerstandsvermogen verbetert. Het gevaar bestaat dat deze verbeterde quote zal leiden tot het aangaan van nieuwe leningen. Het op korte termijn uitvoeren van een stresstest is noodzakelijk om te vermijden dat de gemeente met nu nog onbekende gevaren wordt geconfronteerd.
De gemeente schrijft zelf:
Het totale bedrag van € 35 miljoen (€ 4 miljoen per jaar) dat was gereserveerd voor het inhalen van de achterstanden van de openbare ruimte wordt in een keer gebruikt voor het opschonen van de balans. Daarmee creëert de gemeente structureel geld op de exploitatie. Van dit geld wordt € 2 miljoen gebruikt voor de openbare ruimte. Zo blijft de gemeente de achterstand inhalen, al is het in een iets lager tempo. Op deze manier kan de gemeente er wel voor zorg dragen dat de achterstand op de langere termijn in zijn geheel kan worden ingehaald.
Feitelijk is dit het geld dat vrijkomt in verband met de verkoop van de NUON aandelen. Het is dus de vordering in de balans (die op termijn geïncasseerd wordt) op NUON (Vattenfall). Deze vordering blijft bestaan maar krijgt door deze move een andere naam. Creatief boekhouden!
Inkomsten verhogen
OZB en parkeren (VVD, POV, TROTS, GL)
Parkeergeld verhoging heeft als gevolg dat de Gedempte Gracht en omgeving minder bezoekers zal aantrekken. Wellicht kan dit worden voorkomen door ook parkeergeld te gaan heffen op de openbare parkeerterreinen in de omgeving van de Bruynzeelhallen en dan met name het terrein nabij MacDonald.
2. Investeringen
Investeren in bereikbaarheid: Welke keuzes maken we? (Allen)
Bij een besluit over aansluiting A8 – A9 is de Provincie penvoerder en niet Zaanstad. Er zijn sterke signalen dat de aanleg enige jaren zal worden uitgesteld. Zaanstad kan de daarvoor gevormde reserve beter vrij laten vallen. Het zelfde geldt voor het fietstunneltje Rooswijk dat onnodig is. Als inderdaad de rotonde Bernardplein na enige jaren opnieuw op de schop moet kan dit nu beter achterwege blijven.
Vervangsingsinvesteringen Onderwijshuisvesting in releatie brengen tot onderwijskwaliteit, versnelling en duurzaamheid. (PvdA, CU, GL)
Verplaatsing scholen onder hoogspanningsleidingen moet de hoogste prioriteit hebben.
3. Openbare ruimte
Wat zijn de fysieke gevolgen van halvering inzet (van 4 naar 2 miljoen) bij het inlopen van de achterstand in onderhoud. (ZOG, DZ, POV)
De wethouder zal moeten bevestigen dat de Provincie dit toestaat. Overigens is de kans groot dat door het uitstel van onderhoud de kosten daarvan verder toenemen.
4. Ruimtelijke ontwikkeling
Inzetten op het facilateren van ontwikkelingen uit de markt met name langs de Zaan onder de noemer van ZaanIJ. Hierbij proberen om de programma managementskosten binnen de perken te houden (CU, DZ)
Los koppelen van het begrip IJ zal veel frustratie die ook bij de burgers bestaat wegnemen. De algemene indruk bestaat dat het “IJ” deel bedoeld is om woningbouw nabij de Achtersluispolder in Amsterdam mogelijk te maken ten koste van industriële activiteiten op Zaans grondgebied. Dit zal ook leiden tot vermindering van initiële kosten. Ontwikkeling van het Hembrug terrein staat hier feitelijk los van maar ook daar zou een op termijn stellen van ontwikkeling financiële ruimte bieden elders.
5. Sociale Domein
Werk en Inkomen: stijging aantal uitkeringsgerechtigden (PvdA)
Optimalisatie van het in lijn brengen van vraag en aanbod is een goede taak van de gemeente in samenwerking met het veld zonder veel kosten en met een direct resultaat.
6. Wijkmanagement
Wat betekent het schrappen van de leefbaarheidsbudgetten en functioneringsbudgetten van wijkorganisaties voor sociale cohesie in de wijken en wijkgericht werken? (Allen)
De wethouder zal duidelijk moeten uitleggen wat bedoeld wordt met “effectieve vorm van bewonersparticipatie” zonder budget en wat de gevolgen daarvan zijn voor de betrokkenheid van de bewoners voor hun wijk.
7. Zoekrichtingen Cultuur, Sport en Welzijn
Welke keuzes maken we en zijn er alternatieven? Niet indexeren van subsidies raakt iedereen. (Allen)
Een stofkam is hier inderdaad op z’n plaats maar het zonder meer schrappen resp. sterk verlagen van subsidies zet de bijl aan het sociale karakter van Zaanstad. Kleine besparingen op de grote projecten zoals Inverdan kan direct soelaas bieden. Gekeken kan worden wat de Vereniging Sport en Gemeenten aan optimalisatie kan bijdragen.
Vermindering politieke ambtsdragers (Dissels)
De vermindering van het aantal wethouders tot de volgende gemeenteraadsverkiezingen zal een sterk signaal zijn naar de burgers dat de gemeente in de eerste plaats zelf naar oplossingen zoekt. Een wethouder minder heeft ook z’n weerklank op het aantal directeuren binnen de gemeente en het lean en clean maken.
Burgerparticipatie (D66, Dissels)
De strijd tussen gemeente en burgers moet een gezamenlijke strijd worden voor een goede toekomst. Te vaak geeft de gemeente de indruk bewust of onbewust zich weinig of niets gelegen te laten liggen aan de ideeën en meningen vanuit het veld.