Zilverkreek (Gedempte Gracht) meanderend water

Artikel geplaatst op: 15 maart 2010

Vanuit een punt ter hoogte van de Westzijde stroomt Zaanwater richting Vaart (Station). Water wordt vanuit de Zaan via een ondergrondse leiding aangevoerd en d.m.v. een eenvoudige pomp op hoogte gebracht ( debiet ong.30 l per minuut).


In feite is de kreek deels een verhoogd en deels een verdiepte voortzetting van de bestrating waardoor een volledige integratie van de beide zijden van de straat plaats vindt. Ingrijpende grondwerken (heien, betonwerk, bemaling) zijn niet nodig.

Op het punt van de oorsprong bevindt zich een kunstwerk in de vorm van een fontein (De fontein van verdraagzaamheid) die ook zonder water kenbaar is. Op dit niveau is het hoogste punt ong. 20 cm. boven het normale straat niveau. Hier wordt het water door middel van een stenen zitmuurtje in bedwang gehouden. Waar de stroom verdwijnt (bij Rustenburg) ligt deze 20 a 30 cm onder het straatniveau. Dit verschil in niveau maakt een redelijk grote stroomsnelheid mogelijk. De randen van de kreek bestaan uit zitmuurtjes, afgewisseld door een lagere afscheiding waar men d.m.v. stapstenen naar de overkant kan lopen.Ook zijn op verscheidene plaatsen voor iedereen begaanbare kleine bruggetjes en vlonders geplaatst. In een aantal gevallen kunnen de bruggen worden toegepast zoals die ook in het ontwerp van de door de gemeente aangestelde architect zijn voorgesteld. Langs de meanderende kanten van de kreek kunnen zitjes worden gecreëerd, die uitnodigen tot rusten en het drinken van een kop koffie o.i.d. Op één plaats is ruimte voor een ondiepe vijver.Deze kan bij speciale gelegenheden worden omgebouwd tot een (dans)vloer (muziekuitvoeringen!) en ‘s-winters voor een ijsbaan, kerstmarkt enz.

De ondergrond van de kreek bestaat uit grove ingemetselde keien (zie de Dam in Amsterdam); het water heeft een diepte van 15 tot 30 cm. De breedte varieert maar is ongeveer 4 meter. Op een aantal plaatsen is de bedding versmald b.v. bij de stapstenen zodat een vorm van stroomversnelling ontstaat.

Op verschillende plaatsen is het aanzien verder verlevendigd door middel van groenvlakken b.v. bestaande uit bamboe, riet en andere groen blijvende planten, struiken en lage bomen. Hierdoor wordt het doel om van elkaar verschillende oevers (overtuinen) te vormen op functionele en unieke wijze bereikt. Ook kunnen op verschillende plaatsen langs de kreek kunstwerken van (lokale) kunstenaars worden geplaatst.

Aan het einde van de Zilverkreek verdwijnt het water onder het wegdek.

Voordelen t.o.v. een gracht zoals opgenomen in het voorlopig ontwerp.

Het zou voor Zaanstad een unieke trekpleister worden als enige in ons land. De constructie is relatief goedkoop en kan later naar wens worden aangepast aan nieuwe inzichten en eisen; zonder dat dit tot hoge uitgaven leidt.

De zitplekken en de winkels zullen een organisch geheel vormen die uitnodigen tot wandelen en winkelen. Kinderen van elke leeftijd kunnen veilig spelen. Het oversteken van de straat kan op verscheidene plaatsen (en ook ludiek door de stapstenen) plaats vinden, waarbij dus de winkels aan beide zijden van de straat, ook voor minder validen enz.) direct bereikbaar zijn. Door de stroming in het water zal vervuiling minder optreden terwijl schoonhouden eenvoudiger is dan bij een gracht. In het algemeen krijgt de straat een zeer speels en uniek karakter, wat veel bezoekers van buiten zal aantrekken.

Vereniging Hart voor Stad, 15 maart 2010